Ozdobiona choinka, świeczniki adwentowe i inne piękne dekoracje nie tylko pomogą zbudować świąteczną atmosferę w domu, ale również mają określone znaczenie. Symbolizują światło, nadzieję i życie. Czy coś jeszcze? Jakie ozdoby powinny się pojawić w okresie Świąt Bożego Narodzenia?
W każdym katolickim domu w okresie Świąt Bożego Narodzenia pojawiają się ozdoby, których celem nie jest tylko stworzenie rodzinnej atmosfery, ale także nawiązanie do ważnej symboliki religijnej i ludowej. Nie może zabraknąć wspaniale oświetlonej choinki, siedmioramiennego świecznika adwentowego, warto również w centralnym punkcie postawić szopkę bożonarodzeniową. Dom powinien mienić się światłem, ponieważ to właśnie światłość jest najważniejsza i oznacza radosny czas oczekiwania. Są również i inne elementy świąteczne, o które warto zadbać.
Nie ma świąt bez choinki
Choinka jest zdecydowanie najważniejszym symbolem Bożego Narodzenia. Ubieranie choinki jest właściwie rytuałem i zawsze zaprząta do pracy kilka osób, dzięki czemu można umacniać więzi.
Prawdopodobnie pierwsze choinki strojono już w XVI wieku w Niemczech – wskazują na to dowody piśmiennicze. Dopiero w XIX wieku tradycja strojenia choinek wykroczyła poza Niemcy, mimo to kościół katolicki dość długo nie akceptował drzewka, które miało zastąpić tradycyjną szopkę. Zmieniło się to pod koniec XIX wieku, kiedy to choinka na dobre rozgościła się w katolickich domach.
Ponieważ w Świętach Bożego Narodzenia niezwykle ważne jest światło, choinka musi się mienić. Kiedyś wieszano na niej świece, dzisiaj stosuje się sztuczne oświetlenie, nie zmienia to jednak faktu, że bożonarodzeniowa choinka symbolizuje światło, nadzieję i życie zgodnie z zasadą „światłość nad światłościami”. A co dawniej wieszano? Obowiązkową ozdobą były jabłka, które miały przypominać o raju (dzisiaj zastąpione przez czerwone bombki). Nie mogło zabraknąć również złoconych orzechów, które mają świadczyć o dobrobycie i sile, a łańcuchy to symbol węża, czyli kusiciela z raju.
Dzisiaj do wyboru ma się choinki sztuczne i prawdziwe. Te pierwsze można zakupić w rozmaitych kolorach, nawet w białym i różowym, a ich zasadniczą zaletą jest to, że bardzo szybko się rozkładają i składają, ponadto nie gubią igieł, można również znaleźć drzewka już ozdobione na stałe bombkami i innymi dekoracjami – wystarczy postawić w danym miejscu i rozłożyć. Jest to spora oszczędność czasu, zwłaszcza dla zabieganych i stawiających na szybkie i proste rozwiązania, jednak minusem jest to, że pozbawia się w ten sposób całej świątecznej otoczki związanej ze wspólnym dekorowaniem drzewka, ponadto to właśnie zielone drzewko symbolizuje życie.
Interesuje Cię choinka? Sprawdź ofertę na https://www.jula.pl/catalog/gospodarstwo-domowe/Artykuly-bozonarodzeniowe/choinki-iakcesoria/choinki/choinka-946740/.
Gwiazda Betlejemska ważnym elementem świąt
Gwiazda Betlejemska uznawana jest za jednej z najwcześniejszych symboli Bożego Narodzenia, w końcu to ona doprowadziła Trzech Króli do nowonarodzonego Jezusa w świętą noc. Popularność gwiazdy, inaczej poinsecji, wilczomlecza nadobnego, rozpoczęła się w 1950 roku w Meksyku, kiedy to wyhodowano pierwsze kwiaty tej rośliny doniczkowej. Szybko zyskała uznanie i stała się najważniejszym elementem świątecznych dekoracji przez to, że przypominała gwiazdę.
Ważny jest również kolor kwiatu – czerwień symbolizuje krew i mękę Jezusa. Ciekawa jest tutaj meksykańska legenda mówiąca o dziewczynce, która nie miała dość pieniędzy, aby przynieść prezent Jezusowi w czasie Wigilii, ofiarowała mu więc liście, które po jakimś czasie zmieniły barwę na czerwoną i zieloną.
Świeczniki adwentowe symbolem śmiertelności
Pierwsze wzmianki o Adwencie pochodzą z 388 roku z zapisów synodu w Saragossie. Czas adwentowego oczekiwania trwa 40 dni i jest to czas powagi, postów i modlitw, przede wszystkim za zmarłych. Symbolem Adwentu jest siedmioramienny świecznik adwentowy, który w średniowieczu zapalano na ołtarzu kościelnym. Każde ramię ma znaczenie – w rytuale kościelnym uznaje się, że oznaczają króla i sześć polskich stanów reprezentowanych przez biskupa, senatora, ziemianina, rycerza, mieszczanina i kmiecia. Zapalając świecznik podczas mszy roratniej, osoby te wypowiadały słowa, które miały przypominać o śmiertelności: „Jestem gotowy na sąd Boży”.
Współcześnie Adwent rozpoczyna się od pierwszej niedzieli po święcie Chrystusa Króla i trwa do 24 grudnia. Na specjalnie przygotowanych wieńcach zapala się cztery świece – każda z nich odpowiada kolejnym niedzielom oczekiwania na nadejście Zbawiciela. Niezmiennie świecznik adwentowy i wieniec adwentowy są ważną ozdobą w domu. Najczęściej zapalone świece stawia się w oknie.
Menora, czyli siedmioramienny świecznik adwentowy, jest jednym z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych symboli używanych w żydowskiej sztuce kultowej. Badacze wciąż różnie interpretują jego znaczenie, ale najpopularniejsza interpretacja mówi o tym, że ma symbolicznie nawiązywać do rajskiego Drzewa Życia, które owoce miały zapewniać nieśmiertelność. Inne popularne znaczenie to takie, że każde ramię nawiązuje do siedmiu dni stworzenia świata, siedmiu dni tygodnia i siedmiu kontynentów.
Wybierz świecznik adwentowy do swojego domu: https://www.jula.pl/catalog/gospodarstwo-domowe/Artykuly-bozonarodzeniowe/oswietlenie/swieczniki-adwentowe/.
Szopka bożonarodzeniowa to radość oczekiwania
Symbolika szopki bożonarodzeniowej wydaje się dość oczywista. Jest to makieta lub diorama, która przedstawia wyobrażenie o narodzinach Jezusa Chrystusa, najczęściej w stajni, ale są również nawiązania do groty lub jaskini. Scena obrazuje moment przybycia pasterzy lub Trzech Mędrców do Świętej Rodziny. W polskich szopkach znaleźć można bydło, owce, Gwiazdę Betlejemską oraz anioły.
Jest to na tyle popularny symbol związany z radością oczekiwania, że robione są również inscenizacje, czyli jasełka, nie tylko w szkołach przez najmłodszych, ale również w domach kultury, teatrach, czy nawet na świeżym powietrzu w centrum miast, kiedy przedstawienie łączy się ze wspólnym kolędowaniem. Co ciekawe, funkcjonuje również tak zwana „żywa szopka”, czyli wykonana w naturalnej skali, w której zamiast figur są prawdziwe zwierzęta, czasem również role odtwarzają żywe osoby – pierwszą taką scenę zaaranżował w 1223 roku święty Franciszek w Greccio.
Szopka bożonarodzeniowa może mieć różną konstrukcję, różnić się doborem postaci, a nawet czasem wystawienia. Przykładowo szopka neapolitańska wystawiana jest od 8 grudnia, a szopka krakowska – zawsze w pierwszy czwartek grudnia. Tradycja szopek wywodzi się z ludowych jasełek i teatrzyków kukiełkowych, mających swoje źródła w kościelnych misteriach średniowiecznych.
Szopkę można wykonać samemu, zwłaszcza rodzinie i zachęcając najmłodszych członków do wspólnej zabawy, przedstawiając im znaczenie dekoracji. W sklepach można zakupić również gotowe makiety, a także elementy niezbędne do stworzenia autorskiej szopki zawierające postacie z drewna, figurki zwierząt, domki i ozdoby.
Sprawdź, jak prezentuje się gotowa szopka bożonarodzeniowa: https://www.jula.pl/catalog/gospodarstwo-domowe/Artykuly-bozonarodzeniowe/dekoracje/mikolaje-ifigurki/szopka-bozonarodzeniowa-002329/#tab04.
Światełka, jemioła i inne ozdoby
Jak zostało wspomniane, w domu powinna panować światłość, dlatego nieodzownym elementem świąt są świeczniki, lampy i świecące się łańcuchy. Jak głosi tradycja, pierwsze światełka powinny być zapalone dopiero po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki. Światło ma chronić przed złymi mocami i nieżyczliwymi spojrzeniami ludzi.
Każdy pewnie kojarzy zielony krzaczek, który wiesza się pod sufitem i pod nim składa sobie życzenia. To właśnie jemioła, inaczej starzęśla, zielona roślina kwitnąca w okresie przesilenia zimowego, dlatego ma symbolizować ponowne narodziny i życie duszy po śmierci ciała. Zgodnie z tradycją, zakochani całujący się pod jemiołą będą szczęśliwi przez długie lata. Podania i wierzenia ludowe mówią o tym, że mężczyzna, który zerwie ostatni owoc z krzewu, będzie cieszyć się największą płodnością.
Siano wkładane pod biały obrus ma być pamiątką po narodzinach Dzieciątka w stajence, ma też zapewnić rodzinie dobrobyt i żywność. Opłatek natomiast symbolizuje chleb, na środku należy postawić jedną świecę symbolizującą Jezusa, nie może zabraknąć również dodatkowego nakrycia, które jest przewidziane dla niezapowiedzianego gościa lub osoby, która odeszła.
Święta Bożego Narodzenia to czas pełen magii i symboliki. Zielona choinka ma symbolizować wieczne życie, siedmioramienny świecznik adwentowy ma przypominać o śmierci i skłaniać do modlitwy za zmarłych, a jemioła ma dawać nadzieję na odrodzenie i nowe życie. Warto w czasie świąt pochylić się nad symboliką i zadbać o to, aby każdy element pojawił się w domu – wzmocni to nie tylko atmosferę i więzi rodzinne, ale także więź z samym Jezusem Chrystusem.
Źródła:
- https://muratordom.pl/wnetrza/dekoracje/symbole-swiat-bozego-narodzenia-dlaczego-kupujemy-choinke-i-gwiazde-betlejemska-aa-EhEV-6UL6-vzuj.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Menora
- http://archanioly-i-ludzie.blogspot.com/2012/12/swiecznik-w-oknie-nic-nie-wiesz.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Szopka_bo%C5%BConarodzeniowa
- https://www.portel.pl/spoleczenstwo/adwentowe-tradycje-ludowe/46665
- http://party.pl/porady/dom/dziecko/symbole-bozego-narodzenia-choinka-gwiazda-betlejemska-jemiola-95566-r1/
- http://www.fokus.tv/news/symbolika-swiat-bozego-narodzenia-gwiazda-betlejemska—co-oznacza-dlaczego-jest-na-czubku-choinki/10126
*Wpis gościnny
